Friday, 21 December 2012

દબંગ 2: કમાલ કરતે હો પાંડેજી આપ ભી!




        એક સવાલ હંમેશા થતો જ હોય છે કે ફિલ્મ હીટ શા માટે થાય છે? ઘણા માને છે કે ફિલ્મની કથા ખૂબ સારી હોય તો ફિલ્મ હીટ થાય, ઘણા માને છે કે ફિલ્મના ગીતો સારા હોય તો ફિલ્મ હીટ થાય, ઘણા માને છે કે ફિલ્મ કૉમેડી હોય તો ફિલ્મ હીટ જાય, ઘણા માને છે કે ફિલ્મમાં ફાઈટ હોય તો ફિલ્મ હીટ થાય, આવા અનેક અભિપ્રાયો હોઈ શકે પણ છેલ્લે તો એ ફિલ્મ જ હીટ થાય છે જે એન્ટરટાઇન્મેન્ટ પીરસે છે. એન્ટરટાઇન્મેન્ટ બીકતા હૈં બોસ! આ વાત સલમાન ખાન કૅમ્પ શીખી તો ચૂક્યો જ હતો ’દબંગ સમયે. હવે જ્યારે ’દબંગ 2’ બનાવવાનું હોય તો આ બધી વાતો ધ્યાનમાં રાખીને સૌથી વધારે મનોરંજનનો ખ્યાલ રાખવામાં આવ્યો હોય એ સ્વભાવિક છે. સલમાન ખાન ઉર્ફે ચુલબુલ પાંડે ઉર્ફે રોબીનહુડ પાંડે લોકોના મગજમાં ઘૂસી જ ગયા હોય ત્યારે બોલવું જ પડે ’કમાલ કરતે હો પાંડેજી આપ ભી!’

        ફિલ્મની સીક્વલ બનાવતી વખતે ઘણી બધી બાબતોનું ધ્યાન રાખવું પડે છે. સૌથી વધુ જો ખ્યાલ રાખવો પડે છે જૂની ફિલ્મમાં જે રીતે પાત્ર ભજવેલુ હોય એ રીતે જ સીક્વલના પાત્રમાં એમ જ અભિનય કરવો પડે. તમે ગમે તેટલી સીક્વલ જોઈ હશે તમને પાત્રના અભિનયમાં તમને ફેરફાર દેખાયો જ હશે પણ અહીં તો સલમાન ખાન છે. હું સ્ટેટમેન્ટ કરીશ કે ’દબંગના ચુલબુલ પાંડે અને ’દબંગ 2' ના ચુલબુલમાં તમને સલમાનના શરીરના વધારા સિવાય બહુ જ ઓછો ફર્ક જોવા મળશે. એ જ ચાલ, એ જ સ્ટાઇલ, એ જ હસવું તમને સીક્વલ જુઓ છો એવું લાગવા જ નહીં દે. સલમાન જેવો જ મોટો ફર્ક તમને દેખાશે સોનાક્ષી સિંહામાં. સોનાક્ષી અભિનય તો જુની રજ્જો જેવો જ કરે છે પણ શરીર જૂની રજ્જો જેવું નથી ટકાવી શકી. ’દબંગ પછી સોનાક્ષીને ઘણી સફળતા મળી એટલે કદાચ ખાધેપીધે વધારે સુખી થઈ ગઈ હોય અને બોડી બનાવી લીધું હોય! વિનોદ ખન્નાની ઉમર ચાડી ખાય જ છે પણ છતાં ખૂબ મહેનત કરતા દેખાય છે. જો કે આખા ફિલ્મમાં પોતાના પાત્રને ગયા પાર્ટ કરતા પણ અંડર રાખ્યું હોય તો અરબાઝ ખાને. અરબાઝ સમય સાથે મેચ્યોર થવાને બદલે આ ફિલ્મમાં બુધ્ધી વધારે ઘટાડીને મેદાનમાં આવ્યો. જો કે અહીં એવું કહી શકાય કે ડિરેક્ટર તરીકે પોતાની જવાબદારી સ્વીકારીને કદાચ પાત્રને ન્યાય આપી શક્યો નહીં હોય.


        ’દબંગના ડિરેક્ટર અભિનવ કશ્યપ એટલે કે અનુરાગ કશ્યપના ભાઈ પોતે સલમાનની આગલી હીટ ફિલ્મ ’વોન્ટેડના સ્ટંટ ડિરેક્ટર રહી ચૂક્યા હતા. ફિલ્મ ખાસ્સી હીટ પણ રહી હતી એટલે બધાં માનતા હતા કે ’દબંગ2’નું ડિરેક્શન પણ એમને જ સોંપવામાં આવશે પણ આગલાં ’દબંગ વખતે અભિનવ અને આરબાઝ વચ્ચેનો ઝગડો કેમ ભૂલી શકાય? તમને યાદ હશે કે ટ્વીટર પર અભિનવે એવી કૉમેન્ટ કરી હતી કે ’સલમાન ખાન માને છે કે એણે ’દબંગ દ્વારા એના ભાઈની જિંદગી બનાવી દીધી, આશા રાખીએ કે આ વાત ’દબંગ 2’માં પણ કન્ટીન્યુ રહે. આ ઝગડો ખાસ્સો ચાલ્યો હતો અને છેલ્લે એઝ યુઝવલ માફા માફી પણ થઈ ગઈ હતી પણ અરબાઝે કદાચ યાદ રાખીને આ ફિલ્મનું દિગ્દર્શન જાતે જ કરવાનું નક્કી કર્યું. મારી દ્રષ્ટિએ ’દબંગ 2’નું ડિરેક્શન પણ ગાજ્યું જાય એવું નથી. દર્શકોને જે જોઈએ છે એ આપવાનું કામ તો એટલીસ્ટ આ ફિલ્મ કરી જ શકી છે. અરબાઝ પોતાની રીતે પહોંચતો માણસ તો છે જ અને ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રી તો ખાન ખાનદાનમાં ગળથૂથીમાં આવી છે. સલમાન સુપર સ્ટાર ન ગણો તો પણ મોસ્ટ સેલેબલ આઇટમ તો છે જ એટલે એનો પુરેપુરો ફાયદો મળે જ. ઘરનું જ પ્રોડક્શન હોય, બધા ઘર ઘરના જ લોકો ભેગાં હોય ત્યારે ’ભાઇ મરે અને બહેન કૂટવામાં બાકી રાખે?’ જેવો માહોલ થાય. આ વખતે ગયા વખત કરતા વધારે સારા સ્ટંટ આપવા જ પડે અને અભિનવ સાથે પણ નથી માટે અનલ અરસુને આ જવાબદારી સોંપવામાં આવી. ’દબંગના સ્ટંટ કરતા આ ફિલ્મના સ્ટંટ વધારે સારા છે. સલમાનને ડૉક્ટર્સ સ્ટંટ કરવાની ના પાડે છે પણ જ્યારે સ્ટંટ જ માર્કેટમાં ચાલતા હોય ત્યારે બીજો ઉપાય શો? સલમાને વિચાર્યું હશે કે એકાદ ઓપરેશન વધારે કરાવી લઈશુ.

        સંગીતની દ્રષ્ટિએ ’દબંગ કરતા ’દબંગ2’નું સંગીત ઊતરતી કક્ષાનું કહી શકાય તો પણ એન્ટરટાઇન્મેન્ટ વેલ્યૂ તો છે જ. ગયા વખતે પણ સાજીદ-વાજીદને જ મ્યુઝિક સોંપવામાં આવ્યું હતું અને આ વખતે પણ સોંપવામાં આવ્યું. આ વખતે એકાદ-બે સોંગ બીજાને પણ સોંપવામાં આવ્યા. મ્યુઝિક માટે પણ ખ્યાલ રાખવામાં આવ્યો કે સીક્વલ છે તો મ્યુઝિક પણ સીક્વલમાં આવે પણ અહીંયાં એ ભુલાઈ ગયું કે તાજેતરના સંગીતનો એક જ વાંધો છે કે એ લોંગ લાસ્ટીંગ નથી હોતું. નવા જમાના અને ટેસ્ટ સાથે મ્યુઝિકનો ટેસ્ટ ઓડિયન્સનો બદલતો રહે છે. પહેલા ભાગમાં સિનેમેટોગ્રાફી મહેશ લીમીયેને સોંપવામાં આવી હતી પણ મહેશ વધુ ઘરોબો અનુરાગ સાથે ધરાવતો હોવાથી આ વાર આ જવાબદારી અસીમ મીશ્રાને સોંપવામાં આવી. બંનેની સરખામણી થઈ શકે એમ નથી કારણ કે બંને એ પોતપોતાની જગ્યાએ શ્રેષ્ઠ દ્ગશ્યો આપ્યા જ છે.  ટીમ તો બદલાતી રહે છે પણ સૌથી સહેલું કામ બની ગયું લેખકનું. ’દબંગ સમયે લેખકોએ પૂરી મહેનત કરી હતી. સાંભળ્યું છે કે અનુરાગ કશ્યપ પોતે ડાયલોગ્ઝ માટે ખાસ સમય ફાળવીને બેઠો હતો. હવે જ્યારે આગલી વાત પણ દિલીપ શુક્લા એ લખી હોય ત્યારે હીટ શું છે એ તો એને ખબર હોય જ એટલે માત્ર વિલન જ નવો ચીતરવાનો હતો જે એક સામાન્ય લેખક માટે પણ ઇઝી થઈ પડે ત્યારે દિલીપભાઈ તો અનુભવી લેખક. નાના નાના પંચની મઝા અલગ જ મઝા કરાવી જાય છે.


        માત્ર ફરક એટલો જ છે કે ગયા વખતે ૧૮૦૦ ટૉકીઝ રીલીઝ હતી જ્યારે સફળતા ખેંચે જ છે એટલે આ વખતે ૩૦૦૦ સ્ક્રીનનું રીલીઝ મળ્યું છે. આજે સવારે જ્યારે સિનેમેક્સમાં હું ફિલ્મ જોઈ ત્યારે આશ્ચર્ય થયું કે ત્રણે ત્રણ સ્ક્રીનમાં માત્ર અને માત્ર ’દબંગ 2’ જ હતું અને શો ગણ્યા ત્યારે ખબર પડી કે એક જ દિવસમાં ૧૭ શો હતા અને આથી પણ વિશેષ એ કે બધા જ શો ફૂલ સવારમાં જ થઈ ગયા હતા. હવે હિસાબ લગાવો કે ૪૦૦ ટીકીટ્સ, ૧૭ શો, ૫૦/-રૂ જ જો રેવેન્યૂ શેરીંગ આવે તો એક જ દિવસનું રાજકોટનું એક જ ટૉકીઝનું એટલે કે ૩ સ્ક્રીનનું કલેક્શન થાય ૩,૪૦,૦૦૦/- રૂપિયાનું થયું તો હવે તમે જાતે જ ૩૦૦૦ સ્ક્રીનનો હિસાબ લગાવી જુઓ. આ રીતે બને છે ૧૦૦ કરોડની ક્લબ!


        યુટીવી માટે મડિયામાં ખૂબ સમાચાર ચગ્યા કે ’દબંગ 2’ના રાઇટ્સ ૧૮૦ કરોડમાં ખરીદ્યા પણ થોડા સમય પછી રદિયો પણ આવ્યો કે આ વાત ખોટી છે. આમ છતા પણ ૧૪૦ કરોડમાં રાઇટ્સ વેચાણા એવા તો પાક્કે પાક્કા સમાચાર માર્કેટમાં ફરતા થયા છે. નેટ પર લીક થયેલા આંકડાઓ સાચા માનીએ તો આ રાઇટ્સની કિંમત આ મુજબ નક્કી થઈ છે
નૉર્થ                   ૮૦ કરોડ
સાઉથ                 ૧૦ કરોડ
ઇસ્ટ                   ૧૦ કરોડ
સેટેલાઇટ              ૪૫ કરોડ
ઓવરસીઝ            ૨૫ કરોડ
ઓડિયો                ૧૦ કરોડ


        ફિલ્મનો કુલ ખર્ચ માત્ર ૪૦ કરોડ જ છે! અધધ કમાણી છે ને? એટલે જ તો ફિલ્મ સારુ હોય કે ખરાબ ખોટ તો ઓડિયન્સે જ કરવાની હોય છે. તમને યોગ્ય રીલીઝ મળે એટલે તમે તો કમાઈ જ ચૂક્યા છો. ઓવરઓલ વાત કરીએ તો ફિલ્મ તમને ચોક્કસ આનંદ કરાવી જ જશે માટે એકવાર જોઈ આવજો...



પેકઅપ:
અબ્રાહમ લીંકને કહ્યું કે ’’ કોઈ પણ દેશ આઇડિયા, લિબર્ટી, ટ્રસ્ટ અને ફ્રીડમથી આગળ વધે છ
ભારતમાં આઇડિયા એટલે સીમ કાર્ડ, લિબર્ટી એટલે ચપ્પલ, ટ્રસ્ટ એ કોન્ડમની બ્રાન્ડ છે અને ફ્રીડમ વર્ડસ સેનેટરી નેપકીન સાથે જોડાઈ ગયો છે...

Friday, 14 December 2012

રાજકારણ અને ફિલ્મ્સ: સાથે પણ અને સામે પણ






        આ શુક્રવારે એક પણ ફિલ્મ રાજકોટમાં રીલીઝ ન થઈ. માઇક્રો અને મેટ્રો વચ્ચે આ જ ફરક છે. મુંબઈમાં ત્રણ ન જાણીતી એવી ફિલ્મ્સ ’સિગારેટ કી તરાહ, ’મૈં રોની ઔર જોની અને ’અમ્મા કી બોલી રીલીઝ થઈ છે. રાજકોટવાસીઓને આ જોવા મળશે કે કેમ એ પણ એક પ્રશ્ન છે. તો આજે આપણે વાત કરીએ પોલીટીક્સ અને મૂવીઝની. ફિલ્મ બનાવવા માટે હંમેશા હોટ સબ્જેક્ટની શોધ થતી જ હોય છે ત્યારે રાજકારણથી વધારાનો સારો વિષય કયો હોય? ડર તો બધાને લાગે તો પણ હિંમતવાળા ડિરેક્ટર અને રાઇટર્સ આવા વિષયો પર ફિલ્મ બનાવતા રહ્યા છે અને બનાવતા રહેશે. ભારતીય સિનેમામાં પોલીટીક્સ પર ફિલ્મ્સ તો બની જ છે પણ મહદંશે કોઈને કોઈના ડરથી હકીકત છુપાવીને કે પછી ખોટી રીતે વાત રજૂ કરીને ક્યાંક ઢાંક પિછોડો કરેલો જોવા મળે. સમય અને યુગ બદલાયો છે એટલે હવે ફિલ્મ્સ બોલ્ડ થવા લાગી છે. રાજકારણના એવા એવા પાસાંઓને પબ્લિક સમક્ષ રાખવામાં આવ્યા છે કે આમ આદમીનુમ લોહી ઊકળી જાય તો પણ દર પાંચ વર્ષે દેખાતા એના એ ચહેરાઓને આપણે ચૂંટી લઈએ છીએ અને પછી આગળના પાંચ વર્ષ સુધી ગાળો આપતા રહીએ છીએ. આ અગાઉ પણ હું લખી ચૂક્યો છું કે ફિલ્મ માણસની માનસિકતા રજૂ કરે છે. વ્યક્તિ પોતે જે નથી કરી શકતો એ વાત એ ફિલ્મના કેરેક્ટર્સમાં જુએ છે અને આ કારણથી જ રાજકારણ અને ફિલ્મ એટલે એક બીજાની સાથે પણ અને સામે પણ કહી શકાય...

        રાજકારણ પર પહેલીવાર ખૂબ સારી ચર્ચામાં જો કોઈ ફિલ્મ આવી હોય તો એ હતી ’આંધી. સુચિત્રા સેન, સંજીવ કુમારને લઈને બનાવેલી ફિલ્મમાં સુચિત્રા સેન એક પક્ષની લીડર છે. મૂળ વાત તો પ્રેમ કહાની જ છે પણ સુચિત્રા સેનનો દેખાવ એકદમ ઇંદિરા ગાંધી જેવો બનાવવામાં આવ્યો. સમય હતો ૧૯૭૫ એટલે કે ઇમર્જન્સીનો અને એમાં પણ જો ઇંદિરાજીને વણી લેવામાં આવે તો થોડો હોબાળો થવાનો જ હતો. એક સમયે આ ફિલ્મ પર રોક લગાવી દેવામાં આવી અને વાતાવરણ શાંત થયા પછી ૧૯૭૭માં ફરી રીલીઝ કરવામાં આવી. ગુલઝારે પોતાની રીતે બચાવની ઘણી કોશિશ કરી પણ સત્તા આગળ બધા જ વામણા. ગુલઝારે જ્યારે ’આંધીનું નિર્માણ હાથમાં લીધું ત્યારે કદાચ કોઈ કોન્ટ્રાવર્સી ધ્યાનમાં લઈને નહીં જ કર્યું હોય કેમ કે એ સમયે આવી સસ્તી પ્રસિધ્ધીની નિર્માતાઓને જરૂર પડતી નહીં. અત્યારના સમયમાં આવી કોન્ટ્રાવર્સી થતી હોય તો એને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે છે. જો વાંચકોએ ’આંધી ન જોઈ હોય તો જોઈ લેવી. આ ફિલ્મમાં ગુલઝારના ગીતો આજની તારીખ સુધી કર્ણપ્રિય છે. ૧૯૭૭માં ફિલ્મની સફળતા જોઈને અનેક લોકો પોલીટીક્સ પર ફિલ્મ બનાવવા આગળ આવ્યા. ૧૯૭૫માં જ ફિલ્મનું નિર્માણ અમ્રીત નહાટાએ કરી દીધું. ફિલ્મ હતી ’કિસ્સા કુર્સી કા.  શબાના આઝમી, રાજ બબ્બર, મનોહર સિંહ, રહેના સુલતાન, ઉત્પલ દત્ત વિગેરેને લઈને બનેલી આ ફિલ્મ પણ માણવા જેવી હતી. આ ફિલ્મમાં સીધો કટાક્ષ કરવાને બદલે વ્યંગનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. એ સમયે ચાલતી એક કાર્ટૂન શ્રેણી ’નેતાજી પરથી આ ફિલ્મનો વિચાર શરૂ થયેલો. અમ્રીત નહાટાની ઇચ્છા તો હતી કે આ ફિલ્મ પર થોડી બબાલ થાય પણ એવું કંઈ જ ન થયું. આ પાછળનું કારણ હતું કે ફિલ્મ સીધેસીધુ કોઈ પર નિશાન તાકતી ન હતી. ફિલ્મની વાત ઓવર ઓલ સીસ્ટમ પરનો કટાક્ષ હતી. ગમે તે હોય પણ આ ફિલ્મ પછી નિર્માતા-નિર્દેશકોની હિંમત ખૂલવા લાગી અને રાજકારણ પર ખુલ્લા હાથે વ્યંગ કરી શકાય એવો કોન્ફીડન્સ વધ્યો. જરૂરી નથી કે દરેક પોલીટીક્સ પરની ફિલ્મ લોકો પસંદ કરે જ તો પણ આ પછી લગભગ બધી જ ફિલ્મ્સમાં કોઈને કોઈ નેતાનું પાત્ર આવવા લાગ્યું. આ પહેલા બ્લેક & વ્હાઇટના જમાનામાં પણ નેતાઓ આવતા જ પણ એક લાંબા ગાળા પછી સાવ પોલીટીકલ પાત્રો ઊપજવા લાગ્યા.

        સમય સાથે પોલીટીક્સ પર ફિલ્મ્સ પણ બનતી રહી અને કોઈ ને કોઈ પાત્ર પણ ફિલ્મમાં એક નેતા તરીકે આવતું જ રહ્યું પણ જેમ જેમ સિનેમાનો વિકાસ થતો ગયો એમ એમ ફિલ્મ સાથે પોલીટીકલ ઇશ્યુઝ પણ જોડાવા લાગ્યા. મલયાલમ સિનેમાં એ ઘણી બધી પોલીટીકલ ઇશ્યુ પર ફિલ્મ્સ બનાવી અને મલ્લુ પ્રજાએ ખાસ પસંદ પણ કરી તો પણ હિન્દી મૂવીઝ માટે ફરી એક ફૂટમાર્ક ફિલ્મ આપવાનું સાહસ ગુલઝારે જ કર્યું. ૧૯૯૯માં ’હુ તુ તુ ટાઇટલ સાથે ગુલઝારે ફિલ્મ આપી. તબુ, સુનીલ શેટ્ટી, નાના પાટેકરને લઈને પ્યૉર પોલીટીકલ સબ્જેક્ટ પર બનેલી ફિલ્મ જો ન જોઈ હોય તો જોઈ જ લેવી. મારી દ્રષ્ટિએ આ ફિલ્મ સાથે લોકોને ગંદા પોલીટીક્સ વિષે ખ્યાલ આવતો થયો. એક અદભૂત વાર્તા, અદભૂત ડિરેક્શન અને લાજવાબ એક્ટીંગથી ભરેલી આ ફિલ્મ જોતા તમને ખ્યાલ આવી જશે કે પછાત વર્ગનું રાજકારણ શું છે. પૈસા શું છે, પાવર શું છે. બોક્ષ ઓફીસ પર સારી ફિલ્મ્સ ઓછી ચાલે છે એટલે ’ હુ તુ તુ ને ખાસ પ્રોત્સાહન નહોતું મળ્યું પણ એક ઇન્ડસ્ટ્રી માટે આ ફિલ્મ ટર્નીંગ પોઇન્ટ ચોક્કસ લાવી શકી. આ પછી પોલીટીક્સની જ આડ અસર એટલે માવવાદી સંગઠન. આ વિષય પર એક ફિલ્મ બની ’લાલ સલામ. ૨૦૦૨માં રીલીઝ થયેલી આ ફિલ્મ પણ બોક્ષ ઓફીસ પર ખાસ ધંધો ન કરી શકી પણ એક ઇન્ટલ ઍકચ્યુઅલ વર્ગનું ધ્યાન ખેંચવામાં ચોક્કસ સફળ રહી. નંદીતાદાસના ખરા અભિનયનો પરિચય કદાચ તમને આ ફિલ્મમાં મળશે. નક્સલાઇટ માટે તો જેટલી વાત કરો એટલી ઓછી તો પણ ’લાલ સલામમાં ઘણા ખરા મુદ્દાઓને આવરી લેવામાં આવ્યા છે. અહીં એક ફિલ્મ જે આમ તો તાજેતરનું છે પણ રાજકારણનો જ એક ભાગ છે એટલે ૨૦૧૧ના ’જય બોલો તેલંગાનાને યાદ કરી લઈએ. આમ તો તેલુગુ ફિલ્મ છે પણ મેટ્રો સીટીઝમાં હિન્દી ડબ થયેલી આ ફિલ્મને ખાસ્સી વખાણવામાં આવી હતી.

        અગાઉ વાત થઈ એ મુજબ આપણે કરવાનું કામ જ્યારે હીરો કરે ત્યારે આપણે ખૂબ રાજી થઈને સીટીઓ કે તાલીઓ વગાડીએ છીએ. આવું જ એક ફિલ્મ ’નાયક ભલે સાઉથના ફિલ્મની રીમેક હતી પણ અનીલ કપૂર, અમરીશ પૂરીના આ ફિલ્મને ૨૦૦૧માં ખૂબ સારી સફળતા મળી હતી. એક સામાન્ય પત્રકાર અનીલ કપૂર એક દિવસ માટે મુખ્યમંત્રી બને છે અને જે રીતે આખી સીસ્ટમને સુધારે છે એ જોઈને લોકો આફરીન પોકારી ગયા હતા. હજુ પણ કેટલીક ટેલિવિઝન ચેનલ પર આ ફિલ્મ આવતું હોય તો અટકી જવાય છે. અહીં રવિના ટંડન અને અતુલ કુલકર્ણીની ’સત્તાને પણ યાદ કરવી જ પડે. ૨૦૦૩માં રીલીઝ થયેલી આ ફિલ્મમાં પહેલીવાર કોઈ મહિલાને સત્તા માટે રમત રમતી બતાવવામાં આવી છે. વાર્તાનું મૂળ તો સ્ત્રીનો બદલો જ છે પણ સત્તા માટે ચાલતી રમત, લોકોનો ઉપયોગ માણવા લાયક છે. રાજકારણમાં ફેરફારો સાથે બધા લોકોએ જેમ યુવાનો પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરવાનું શરૂ કર્યું એમ જ ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીને પણ ખ્યાલ આવી ગયો કે યુવાનો અને પોલીટીક્સને જોડીને એકાદ ફિલ્મ બનાવવી જોઈએ. ૨૦૦૪માં ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીના ખૂબ જાણીતા નિર્માતા નિર્દેશક મણીરત્નમે ’યુવા બનાવી. ’યુવા એક અનોખી ફિલ્મ સાબિત થઈ. મને પહેલીવાર ખબર પડી કે અભિષેક બચ્ચનને એક્ટીંગ પણ આવડે છે! અહીં પણ એ નોંધવું જ રહ્યું કે આ ફિલ્મ પણ ખાસ નફો કરી શકી ન હતી. કોઈ ખાસ વ્યક્તિને ધ્યાનમાં રાખીને હિન્દી ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં ખૂબ ઓછી ફિલ્મ્સ બને છે પણ રામગોપાલ વર્માએ આવી શરૂઆત કરી ’સરકાર ફિલ્મથી. ૨૦૦૫માં બાલા સાહેબ ઠાકરેને ધ્યાનમાં રાખીને અમિતાભ બચ્ચનને આ પાત્ર આપવામાં આવ્યું. બચ્ચન માટે તો કશું કહેવું જ ક્યાં પડે? કોઈ પણ પાત્રને જીવતું કરવાની તાકાત ધરાવતા બચ્ચન સાહેબના વખાણ બાલાસાહેબ ઠાકરે એ પણ કરવા પડ્યા. આ ફિલ્મની સફળતા પછી આ જ ફિલ્મની સીક્વલ ’સરકાર રાજ ૨૦૦૮માં આવી. મને ’સરકાર રાજ ’સરકાર કરતા વધારે ગમી હતી. ’સરકારની ઘણી ક્ષતિઓ આ ફિલ્મમાં દૂર કરવામાં આવી હતી.

        પોલીટીક્સ પર મને ગમેલી ફિલ્મ છે ’ગુલાલ. ૨૦૦૯માં રીલીઝ થયેલી આ ફિલ્મના આ પહેલા પણ હું વખાણ કરી ચૂક્યો છું એટલે અહીં એટલું જ કહીશ કે ’વાહ અનુરાગ વાહ. ૨૦૧૦માં ’રાજનીતિ અને ’રણ બે ફિલ્મ્સ પોલીટીક્સ પર આવી. બોક્ષ ઓફીસની દ્રષ્ટિએ ’રાજનીતિ ખૂબ સફળ રહી. મોટા ભાગના ક્રીટીક્સ આ ફિલ્મ વખાણી ચૂક્યા છે પણ મને એક સામાન્ય વાત લાગી. એવી જ રીતે અમિતાભ બચ્ચન હોવા છતા ’રણ સફળ ન રહી.. ફરી એક એવી જ નિષ્ફળ ફિલ્મ રહી ૨૦૧૧માં ’આરક્ષણ. અમિતાભ અને શૈફને લઈને પછાત વર્ગ માટેની ખાસ ફિલ્મ પણ નબળા ડિરેક્શન, નબળા સ્ક્રીનપ્લેને લીધે ખૂબ જ સ્ટ્રોંગ વિષય હોવા છતા સુપર ફ્લોપ રહેલી.

        એવી કેટલીએ ફિલ્મ્સ હશે જેનો ઉલ્લેખ રહી ગયો હશો તો સુજ્ઞ વાંચકો તમે મને જણાવી શકો છો. ક્યારેક સમય મળ્યે રહી ગયેલી ફિલ્મ્સની પણ ચર્ચા કરીશું.



પેકઅપ:
"૧૦/૧૦/’૧૦ હોય, ૧૧/૧૧/'૧૧ હોય કે ૧૨/૧૨/’૧૨ હોય ૩૬-૨૪-૩૬ ને કોઈ હરાવી શક્યું નથી"

Friday, 7 December 2012

ખિલાડી ૭૮૬: હવે વધુ ખિલાડી સહન થાય એમ નથી



ખિલાડી ૭૮૬: હવે વધુ ખિલાડી સહન થાય એમ નથી





        સમય મુજબ લોકોનો ફિલ્મ ગમવાનો ટેસ્ટ બદલાતો જાય છે. એક સમય એવો હતો કે જ્યારે ભગવાન વગરના વિષયની ફિલ્મ બનાવવા માટે વિચાર પણ કરી શકાતો નહોતો. આ પછીનો સમય આવ્યો નૈતિક મૂલ્યોની વાતનો. એક ફેમીલીમાં એક બગડેલો છોકરો અને એક સારો છોકરો અથવા માં-બાપ પર વહુ દ્વારા થતા અત્યાચાર અથવા સત્ય સામે લડતો માણસ. આ પછી દેશપ્રેમની વાતો પર ફિલ્મ્સ બનવા લાગી. એ પછી લવ સ્ટોરી, હોરર સ્ટોરી જેવી અનેક પ્રકારની ફિલ્મ્સ આવતી થઈ પણ છેલ્લા કેટલાક સમયથી એક નવો ટ્રેન્ડ શરૂ થયો કે ફિલ્મ એક્શનથી ભરપૂર હોવી જોઇએ. એક્શન માટે સાઉથની ફિલ્મ્સ પ્રખ્યાત એટલે સાઉથની રીમેકનો જમાનો આવ્યો પણ બોલીવુડ પોતાની રીતે મૂવી ન બનાવે તો કેમ ચાલે? અને જ્યારે એક્શનની વાત આવે તો અક્ષય કુમારને કેમ ભૂલી શકાય? આવા જ બધા વિચારો વચ્ચે બનેલી ફિલ્મ એટલે ’ખિલાડી ૭૮૬ અક્ષય કુમાર માટે જાણે ખિલાડી શબ્દ પેટન્ટ થઈ ગયો હોય એવું લાગે છે. આ પહેલા પણ અક્ષયની ’ખિલાડી, ’મૈં ખિલાડી, તું અનાડી, ’સબ સે બડા ખિલાડી, ’ખિલાડીયોં કા ખિલાડી, ’મીસ્ટર એન્ડ મી્સીસ ખિલાડી, ’ઇન્ટરનેશનલ ખિલાડી, ’ખિલાડી ૪૨૦ આ આઠ ફિલ્મ્સ સહન કર્યા પછી વધારાની સહન શક્તિ એટલે ’ખિલાડી ૭૮૬. આ વખતે અક્ષયને કહેવું જ પડશે કે બસ હવે વધુ ખિલાડી સહન નહીં થઈ શકે



        અક્ષય કુમારે પોતાનું પ્રોડક્શન શરૂ કરતાની સાથે જ ’ઓહ માય ગોડથી સફળતાનો સ્વાદ ચાખી લીધો છે એટલે આ ફિલ્મમાં પણ ટ્વીંકલ ખન્નાનું પ્રોડ્યુસરમાં નામ મૂકીને જુગાર રમી જોયો. ફિલ્મના અન્ય પ્રોડ્યુસરમાં સુનીલ લુલ્લા સાથે હ્રીમેશ રેશમીયા પણ છે. હ્રીમેશભાઈ આમ તો પોતાની ફિલ્મ્સ હીટ કરાવી શક્યા નથી તો એમને થયુ હશે કે અક્ષય અત્યારે ગાજતી બ્રાન્ડ છે તો એકાદ રોટલી હું પણ શેકી લઉં. આ ઉપરાંત અક્ષય સાથે એક્ટીંગ પણ કરવા મળશે એટલે ભાઈને હીરો તરીકે નહીં તો સાઇડ રોલમાં પણ કોક જોશે તો ખરું. મ્યુઝિક પણ હ્રિમેશનું જ છે. વચ્ચે ખાસ્સા લાંબા સમય સુધી હ્રિમેશને કોઈ મ્યુઝિક આપતું નહીં અને અચાનક બે-ત્રણ સારા ગીતો મળી ગયા સાથે ફરી માર્કેટમાં આવી ગયો પણ આ ફિલ્મમાં એક પણ ગીત લાંબું ટકે એવું નથી કે નથી કર્ણપ્રિય, ફરી એ જ નાક માંથી નીકળતો અવાજ આવી ગયો છે. કદાચ હ્રિમેશે ફરી નાકનું ઓપરેશન ન કરાવવું પડે તો સારુ!



        ફિલ્મના કાસ્ટિંગ માટે પણ ઓછા પાપડ નથી શેક્યા. ફિલ્મમાં હ્રિમેશના પપ્પાનું પાત્ર પરેશ રાવલ ભજવવાના હતા પણ ડેટ્સનો મેળ ન પડતા આ પાત્ર મનોજ જોશી એ કરવું પડ્યું. આ રીતે જ ફિલ્મમાં અસીનના ભાઈનું પાત્ર અમિતાભ બચ્ચન ભજવવાના હતા પણ મીથુન ચક્રવર્તીને છેલ્લે પસંદ કરવામાં આવ્યા. આમ તો બચ્ચન સાહેબ પાસે ડેટ્સ ન હતી એવું કહેવામાં આવ્યું છે પણ અંદરની વાતમાં એવું જાણવા મળ્યું છે કે બચ્ચન સાહેબે સ્ટોરી વાંચીને કામ કરવાની ના પાડી હતી. ગમે તેમ હોય પણ મીથુન દા જતી ઉમરે કૉમેડી ફિલ્મ્સમાં પોતાનું સ્થાન જમાવી ચૂક્યા છે. એ રીતે જ હીરોઇન માટે ઇલેના ડીકૃઝ, નરગીશ ફખ્રી, ડાયના પેન્ટીના નામો આવ્યા હતા પણ છેલ્લે પસંદગી અસીન પર અટકી. કૉમેડી હોય એટલે અમુક કલાકારો તો ફરજિયાત જોઈએ જ જેમ કે સંજય મિશ્રા. ફિલ્મમાં હ્રિમેશના મિત્ર જીવનનું કૅરેક્ટર કરનાર સંજય લગભગ બધી જ કૉમેડી ફિલ્મ્સમાં હોય જ. કલાકારોનો ખૂબ મોટો કાફલો છે અને ધરાર હસાવવાની પૂરતી કોશિશ પણ કરવામાં આવી છે એમ છતા રાજ બબ્બર જેવો કલાકાર પણ ફિલ્મમાં વેડફી નાખવામાં આવ્યો છે. ફિલ્મમાં બધાનું ધ્યાન ખેંચવામાં ગુરપ્રીત ગુગ્ગી સફળ રહ્યો. ફિલ્મમાં અક્ષયનો મિત્ર એટલે ગુરપ્રીત. આ રીતે જ રાહુલ સીંઘ કેટલી બધી એક કક્ષાની ફિલ્મ્સ કરી ચૂક્યો છે. ’ઝુબેદાથી પોતાની કેરિયરની શરૂઆત કરનાર રાહુલ જો શ્યામ બેનેગલનો ખાસ કલાકાર બની શક્યો હોય તો પોતાનું કામ યોગ્ય કરી શકે એમાં કોઈ નવાઈ નથી. આ ફિલ્મમાં રાહુલ અસીનના પ્રેમી ગુંડાનું પાત્ર ભજવે છે. હૈદરાબાદી ટોનમાં બોલતો રાહુલ સહન થઈ શક્યો છે.



        આશિશ આર. મોહનનું આ પહેલું ફિલ્મ છે. જો કે એમનું પહેલું ફિલ્મ છે એ તમે ફિલ્મ જોઈને સમજી જ શકશો. આ પહેલા ઘણી બધી કૉમેડી ઝોનરની ફિલ્મ્સમાં આશિશ આસિસ્ટન્ટ ડિરેક્ટર રહી ચૂક્યા છે. જેમ કે ’ગોલમાલ ૩, ’ગોલમાલ રીટર્નસ, ’ઓલ ધ બેસ્ટ વિગેરે. પણ અહીં એક વાત નોંધવી પડે કે આસિસ્ટન્ટશીપ કરવાથી ક્યારેય ડિરેક્શન શીખી નથી શકાતું. એકાદ ફિલ્મ તો કરવી જ પડે અને પૂરો અનુભવ ભેગો કરવો પડે તો જ આવનારી ફિલ્મ્સમાં સારો દેખાવ કરી શકાય. ફિલ્મમાં એ જ અક્ષય કુમાર છે, એ રીતે જ એક્શન છે, એ રીતે જ સારી સિનેમેટોગ્રાફી પણ છે અને જાલ શિંઘ નિજ્જારનું એક્શન પણ છે પણ ડિરેક્શનમાં દેખીતી ખામીને લીધે કંઈ પણ જામ્યું નહીં. અત્યારના સંજોગોમાં જ્યારે એક્શન અને કૉમેડી પૂર જોશમાં ચાલતી હોય ત્યારે પણ ખિલાડી ૭૮૬ જો જામે નહીં તો કોને દોષ દેવો? એક સમયે ગોવિંદાના ફિલ્મ્સની જેમ મગજ મૂકીને ફિલ્મ જોઈએ એમ આ ફિલ્મને મગજ મૂકીને જ જોઈએ તો પણ ફિલ્મમાં જરા પણ મઝા ન આવે. તો પણ આપણી ભારતીય ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રી ધીમેધીમે ફોરેન ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીના પગલે ચાલતી થઈ ગઈ જ છે. વધુમાં વધુ ટૉકીઝમાં રીલીઝ કરવાનું અને વધુમાં વધુ શો લેવાના જેથી થોડા દિવસનું કલેક્શન જ ફિલ્મનો ખર્ચ કાઢી આપે. ખિલાડી ૭૮૬ પણ આ ફૉર્મ્યુલા પર જ રીલીઝ કરવામાં આવ્યું છે. લગભગ ૨૮૦૦ ટૉકીઝ રીલીઝ કરવામાં આવ્યું છે અને એવરેજ  ૫ શો મળ્યા છે. આવું કરવા માટે જ ફિલ્મનું રીલીઝ દિવાળી સમયે નક્કી હતું પણ રીલીઝ તો ત્યારે જ કરવામાં આવ્યું જ્યારે આટલી બધી ટૉકીઝ મળે અને એ દરમિયાનમાં કોઈ મોટું ફિલ્મ રીલીઝ ન થતું હોય.



        ફિલ્મની કથા જૂની અને જાણીતી છે. મીથુન ચક્રવર્તીએ તેની બહેન અસીનના લગ્ન કરવા છે પણ મુરતિયો ખાનદાની જોઈ છે. બીજી તરફ નકલી પોલીસ બનીને અક્ષય કુમાર છે જે ટ્રક પકડીને પોલીસને આપે છે અને પોતાનો અડધો ભાગ પોતે રાખી લે છે. હ્રિમેશ રેશમીયાનું ખાનદાની કામ છે લગ્ન કરાવવા પણ દરેક વખતે ગોટાળા સર્જતા હોવાના લીધે ઘર માંથી કાઢી નાખવામાં આવે છે. હ્રિમેશ માટે એક લગ્ન કરાવવા ખૂબ જ જરૂરી થઈ ગયા છે એટલે ગમે તેમ કરીને અક્ષય અને અસીનનું ચોકઠું ગોઠવવાની તજવીજ હાથ ધરે છે. હવે આ તરફ અક્ષયનું ખાનદાન પોલીસ છે એવું માનવાને લીધે મીથુન ડોન હોવા છતા એને એ.સી.પી. બનાવવામાં આવે. આ બધા જ ગોટાળાઓ વચ્ચે ચાલતી ફિલ્મમાં એક પણ ખરા અર્થમાં કહી શકાય એવી કૉમેડી સિક્વન્સ ન બની શકી. કોઈ પણ કારણ વગર અચાનક આવી જતી એક્શન પણ માથુ ફેરવવા માટે પૂરતું છે. સૌથી મોટું આશ્ચર્ય તો એ છે કે ફિલ્મના અંતમાં મીથુન એવું કહે છે કે ખાનદાન સારુ હોવા માટે કુટુંબમાં પ્રેમ હોવો જરૂરી છે અને આ ખાનદાનમાં ખૂબ પ્રેમ છે. હવે મને પ્રશ્ન એ થયો કે ખાનદાનમાં પ્રેમ હોય અને પછી ભલે ગમે તેવા ખરાબ કામ કરતા હોય પણ ખાનદાનમાં પ્રેમ હોય એટલે સારુ ખાનદાન કહેવાય! ફિલ્મમાં સૌથી સારી વાત એ રહી કે અક્ષયનું ખાનદાન અલગ અલગ દેશની વ્યક્તિઓથી ભરેલુ છે. દાદી આફ્રિકન, કાકી ચાઇનીઝ અને ખાનદાન પંજાબી. દરેક કોમ્યુનીટીના દર્શકો પકડવા પંજાબ, ગુજરાત ઉપરાંત મુસ્લિમ માટે ૭૮૬ નંબર. હવે જોઈએ કોણ આ ફિલ્મને ઉગારે છે!




પેકઅપ:

"એકતા કપૂર સની લીયોનને લઈને ’રાગીણી એમ.એમ.એસ.-2’ બનાવી રહી છે...
જેની આખી ફિલ્મ બજારમાં મળતી હોય એના એમ.એમ.એસ. માં કોને રસ પડે?"